Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından yapılan son değerlendirmelere nazaran, ülkemiz genelinin modüllü ve yer yer çok bulutlu, Marmara, Kuzey ve İç Ege, Akdeniz,İç Anadolu’nun batısı, Batı Karadeniz’in iç kesitleri, Doğu Karadeniz, Doğu Anadolu ile Niğde, Kayseri, Ordu, Batman ve Siirt etraflarının mahallî olmak üzere aralıklı sağanak ve yer yer gök gürültülü sağanak yağışlı geçeceği kestirim ediliyor.
SİS BEKLENİYOR
Bu sabah saatlerinde Marmara’nın güneydoğusu ile Batı ve Orta Karadeniz’in iç kesitleri ile Doğu Anadolu’nun kuzeyinde yer yer pus ve sis hadisesi bekleniyor.
HAVA SICAKLIKLARINDA DEĞİŞİKLİK YOK
Hava sıcaklığında değerli bir değişiklik beklenmiyor. Ülke genelinde mevsim normalleri civarında seyredeceği iddia ediliyor.
KUVVETLİ RÜZGAR UYARISI
Rüzgarın ekseriyetle kuzeyli istikametlerden hafif, orta sıra orta kuvvette, yarın Marmara’da kuvvetli (40-60 km/sa) olarak eseceği kestirim ediliyor. Rüzgarın Marmara’da kuzey ve kuzeydoğu istikametlerden kuvvetli (40-60 km/sa) olarak esmesi beklendiğinden ulaşımda aksamalar üzere aksiliklere karşı önlemli ve dikkatli olunması gerekmektedir.
İSTANBUL İÇİN FIRTINA ALARMI
İstanbul Valiliği de yarın ve pazar günü için ihtarda bulundu. Valilikten yapılan açıklamada, “Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün değerlendirmelerine nazaran; Marmara’da rüzgârın, yarın (Cumartesi) sabah saatlerinden itibaren kuzey ve kuzeydoğudan 6 ila 8 kuvvetinde (50-75 km/sa) fırtına biçiminde eseceği varsayım ediliyor. Fırtınanın, 16 Ekim 2022 (Pazar) günü akşam saatlerinden sonra tesirini kaybetmesi bekleniyor.” denildi.
LA NİNA TESİRİ GELİYOR
Öte yandan La Nina yıllarında alize rüzgarları kıyılardaki sıcak suyu açıklara gerçek ittikçe, tabandaki soğuk su daha çok ortaya çıkıyor. Önümüzdeki kış aylarının soğuk ve yağışlı olması üzerine yapılan varsayımlar de bu yılların tesirinden yola çıkılarak yapılıyor.
Özellikle ocak ayının sert geçmesi beklenirken şubat ayı prestijiyle da ılıman bir havanın tesirli olması varsayımlar ortasında. Zira, 30 yılın akabinde en uzun süren La Nina yılları artık tesirini kaybedecek.
SOĞUK SU HAVUZU OLUŞTURAN LA NİNA
Afyon Kocatepe Üniversitesi Coğrafya Bölümü’nden İklim Bilimci Dr. Öğretim Üyesi Okan Bozyurt, kış aylarının sert geçeceğine dair iddialarını yapmıştı. Bozyurt, bu varsayımını tekrarlayarak bu tesire neden olan alize rüzgarlarını anlatıyor.
“Dünyanın kendi ekseni etrafında dönmesinden ötürü oluşan bir daimi rüzgarlar sistemi var. Bunlardan biri de Alizeler. Alizelerin iklim sistemindeki değeri yadsınamaz ölçüde büyük.
Bu rüzgarlar her sene ekvatora yakın bölgelerde bilhassa doğudan batıya yanlışsız eserler. Yani doğu istikametli rüzgarlardır. Güney Amerika’da karadan denize gerçek estikleri vakit bilhassa Peru ve Şili kıyılarındaki sıcak su kütlesini açığa gerçek sürüklüyorlar. Ve tabandan soğuk su katmanı çıkıyor. Ama bazen alizeler olması gerekenden daha süratli esiyorlar. O vakit da işte La Nina dediğimiz yani sıcaklıkların bilhassa mevsim normallerinin giderek altına düştüğü soğuk su katmanının giderek genişlediği, adeta bir soğuk su havuzu oluşturan bir kuvveti ortaya çıkıyor. Biz buna La Nina diyoruz.”
“KÜRESEL ISINMANIN SURATINI PERDELİYOR”
La Nina’nın bir öbür özelliği de global ısınmaya olan tesiri. Bozyurt, sıcaklığın suratını yavaşlatmasının da epeyce değerli olduğunu söylüyor.
“Tabi soğuk su havuzu oluşunca bu sefer ısınmak için enerjiyi atmosferden alıyor. Ve hasebiyle dünyanın global ortalama sıcaklığı düşmüş oluyor. Avustralya tarafına hakikat sürüklenmiş olan sıcak sular, bu sefer geriye hakikat gelmeye başlıyor ve Pasifik Okyanusu’nda sıcak su havuzu meydana geliyor. Bu da tam bilakis okyanustan atmosfere gerçek bir güç transferine neden oluyor. Ve böylelikle atmosferin sıcaklığını artırıyor. Global ortalama sıcaklık bu sefer tamamıyla tavan yapıyor. Yani global ısınmaya dayanak oluyor. Fakat La Nina global ısınmayı engelliyor. Daha doğrusu global ısınmanın suratını perdeliyor. Bu yüzden La Nina çok değerli.”
“GEÇEN KIŞTAN DAHA SOĞUK OLACAK”
Bu yılların en belirleyici özelliklerinden biri soğuk geçen kış ayları. Daha evvelki La Nina yıllarına bakıldığında soğuk ve kurak geçtiği de görülüyor. Ama bu sefer uzun süren La Nina, daha önce 30 sene evvel bu kadar uzun sürmüştü.
“Türkiye’nin daha evvelki La Nina yıllarına baktığımız vakit sıcaklık kıymetleri epeyce düşük oluyor. Türkiye’nin içinde bulunduğu Doğu Akdeniz Havzası’nda birtakım La Nina yıllarında kış soğuk lakin kurak geçiyor. Yani çok yağışlı bir kıştan kelam edemeyiz. Lakin genelde sıcaklık kıymetleri bakımından epey soğuk oluyor. Fakat bu son yıllar en uzun müddetli La Nina periyodu oldu. Daha evvelki La Ninalar bu kadar uzun sürmemişti. Bu kadar uzun müddetli La Nina, 1990 yılında olmuştu. Üç yıllık periyottu: 1989, 1990, 1991… O periyotta de dünyanın global ortalama sıcaklığı olumsuz istikamette etkilendi. Yani negatif istikamette etkilendi. Artık birebir biçimde 2-3 yıldır La Nina tesirli.
Bu sene ayrıyeten iç batı rüzgarlarının yapmış olduğu salınımlar da tesirli olacak. Yani bu sene aslında yeniden hem yağışlı hem de soğuk olacak. Geçen kıştan biraz daha soğuk bekliyorum.”
“LA NİNA TESİRİNİ KAYBETMEYE BAŞLAYACAK”
Bozyurt, soğuk havaların nedeni olan bu yılların artık tesirini kaybedeceği bilgisini de veriyor. Önümüzdeki yıllar ise artık sıcak geçen kışlar olabilir.
“La Nina sürat kesmeye başladı aslında. Yani tıpkı süratle devam etmiyor. Büyük bir ihtimalle seneye bu istikrarlar değişecek. Ortalama geçen yılların akabinde sıcakların daha da artabileceğini düşünüyoruz. Yani La Nina’nın tam karşıtı durum sıcak kışları getirecek. Ve çok sıcak yazları gündeme getirebilir diye düşünüyorum.”
“ŞUBAT AYINDAN İTİBAREN ILIMAN HAVA GELİYOR”
Bozyurt, sert geçecek ocak ayının akabinde şubatın ılıman geçeceğine işaret ediyor. La Nina’nın tesirini kaybetmeye başlaması da bu varsayımın nedeni…
“Ocaktan sonra yani şubat ayında durumlar değişecek üzere duruyor. Bilhassa şubat ayından itibaren ılıman kış şartları tekrar gündeme gelebilir. Bu soğuk kış ocak ayının sonuna kadar tesirli olacak. Ve şubat ve mart bu sene geçen yılkine nazaran biraz daha ılıman geçebilir diye düşünüyorum. Zira La Nina giderek tesirini kaybediyor.”
“25 EKİM’DEN SONRA SOĞUK SİSTEM GELİYOR”
Peki, kar yağışı ne vakit geliyor? Bozyurt, bu bahiste ekim sonuna dikkati çekiyor ve tarih veriyor. 26, 27 ve 28 Ekim tarihleri ortasında soğuk hava dalgasının gelme ihtimali yüksek.
“Önümüzdeki hafta sonu aslında bir soğuk ve yağışlı sistem geliyor. Yani iç kısımlarda gündüz sıcaklıkları 11-12 dereceye kadar düşecek. Tabi gece sıcaklıkları da düşecek fakat çok fazla değil. Çoklukla yağışlar, yağmur ve sağanak halinde olacak. Fakat iç bölümlerin yükseklerinde karla karışık yağmur ve kar olabilir. Lakin asıl sistemi 25 Ekim’den sonra bekliyoruz. Yani 26-27-28 Ekim üzere kuzeyden daha kuvvetli bir soğuk hava dalgasının gelme ihtimali var.”
“ANKARA’YA KAR GELEBİLİR, İSTANBUL İÇİN ŞİMDİ ERKEN”
Bozyurt, gelecek soğuk hava kütlesiyle birlikte iç kesitlerde hatta kent merkezlerinde Ankara’nın yüksek bölümlerinde birinci kar yağışının gerçekleşebileceğini belirtiyor. Ama, İstanbul’da kar için konuşmanın şimdi erken olduğunu lakin kasım sonları, Aralık ayının başlarında birinci kar yağışının gelebileceğini de kelamlarına ekliyor.
“YURDUN GÜNEYİ DE ÜŞÜYECEK, ANTAKYA’DA KAR YAĞABİLİR”
Güney bölümlerde de kış aylarının düşük sıcaklıkta olacağı varsayımı var. “Özellikle aralık ayında olmasa bile ocak ayında kıyı bölümlerde tekrar kar yağışı olabilir”.
“Yani Antalya’nın kıyı kesitleri, Mersin, Adana, hatta Antakya’da bile kar yağışı görülebilir. Münasebetiyle bu kış İzmir’de de kar yağışı daha çok olabilir.”
AVRUPA’DA EKİM KARI İHTİMALİ
Avrupa da La Nina’dan etkileniyor. Bu sene kar yağışının da erken başlaması ihtimaller ortasında. “Avrupa daha soğuk ve yağışlı geçecek. Varsayımım Kuzeybatı Avrupa’dan fazla Doğu Avrupa, Rusya ve Türkiye ekseninde yani Avrupa’nın doğusu Rusya ve Türkiye üzere Doğu Akdeniz havzasını kapsayacak biçimde bir soğuma bekliyorum. Avrupa’da ekim ayının ortalarında bile kar yağışı başlayabilir.”