SERVET YILDIRIM Gelecek ay onlarca önder, bakan ve yüzlerce iklim eylemcisi Mısır’da COP27’de olacaklar. Bu tepe öncesi iklim meselesinin ulaştığı boyutu gözler önüne sermesi için art geriye araştırmalar çıkmaya başladı. Bunlardan biri de Birleşmiş Milletler ve Milletlerarası Güç Ajansı’nın yaptırdığı çalışma. Global iktisadın yüzde 75’ini temsil eden 45 ülkenin önderleri için onların isteği üzerine hazırlanan rapor iklim değişikliği ile uğraşın finansman boyutu hakkında uygun bir fikir veriyor.
Rapora nazaran iklim değişikliği ile gayret için dünyanın yılda 1 trilyon dolarlık harcama Bahçelievler Eve gelen escort yapması gerekiyormuş Sayı gerçek mu diye birkaç kere denetim ettim doğruymuş Türkiye nin 800 milyar dolar olan yıllık gayrisafi yurtiçi hasılasından çok daha yüksek bir sayıdan kelam ediyoruz
Bu raporun Bahçelievler Gecelik Escort yazılmasına vesile olan önderler geçen yıl Glasgow da pak enerjiyi 2030 yılına kadar satın alınabilir ulaşılabilir yapmayı taahhüt etmişlerdi Rusya nın Ukrayna yı işgaliyle başlayan güç krizi yenilenebilir güce olan Bahçelievler suriyeli escort talebi arttırdı Memleketler arası Güç Ajansı Lideri Fatih Birol un dediği üzere tahminen de birinci sefer herkesi etkileyen bir güç krizi yaşanıyor Ve bu krizin tahlillerinden biri de pak güç Bahçelievler yeni escort kullanımı Yani rüzgarlar yenilenebilir güçten yana esiyor Bu rüzgarla daha somut ilerlemeler sağlanması gerekiyor
Rapor yenilenebilir güç kullanımının yaygınlaşması için yenilenebilir ve düşük karbon hidrojen üretiminin 2030 yılına kadar 150 Bahçelievler travestileri milyon ton artırılması gerektiğini söylüyor Yani üretim 2023 ten itibaren her yıl 2 katına çıkarılacak Rapora nazaran 2030 yılına kadar yenilenebilir güce 2021 yılında yapılanın 4 katı yatırım yapılması gerekiyormuş Bunlar büyük sayılar lakin global ısınmayı önleyip aksine çevirebilmenin öbür yolu yok
Niyet var fakat ilerleme yavaş
Niyet var mı Görünüşte var Geçen sene ülkeler Glasgow da birtakım kıymetli taahhütler verdiler ve birtakım kritik bahislerde anlaştılar Önderler Doruğu yapılmıştı Orada ABD Çin Avrupa Birliği ve İngiltere nin hatta Hindistan ve Türkiye nin de bulunduğu birçok ülke birlikte harekete geçme kelamı verdiler ve Atılım Gündemi diye bir plan açıkladılar
Ama şu ana kadar çok süratli bir ilerleme olmadı
Glasgow da da vurgulandığı üzere işin kilit noktası birlikte hareket edilmesi Yalnızca ülkeler değil tıpkı vakitte şirketler de birlikte hareket etmek zorunda Böylelikle pak güçler için pazar yaratılabilir ve mevcut pazar genişletilebilir Lakin dünya işbirliği noktasında hala olunması gereken noktanın çok uzağında bulunuyor
Oysa reçete aşikâr Sera gazı emisyonlarının süratle azaltılması iklim değişikliğinin tesirleri ile baş edilebilmesi için dayanıklılığın arttırılması ve ahenk kabiliyetinin geliştirilmesi ve iklim çabasının finansmanı için verilen taahhütlerin gerçekleştirilmesi gerekiyor
İyi haber bu hususlarda farkındalığın artıyor olması Daha yeterli haber ise paranın üzerinde oturan fonların farkındalığının artıyor olması Mesela dünyanın en büyük varlık fonlarından biri hatta birincisi olan Norveç petrol fonu iklim konusunda baskısını artırıyor Tezat değil mi Fonda biriken paralar Norveç petrolünden yani iklimi bozan kirli güçten geliyor ancak fon bu parayı artan bir biçimde 2050 ye kadar net sıfır emisyon hedefi olan şirketlere yatıracağını söylüyor Bu ortada şu ana kadar fonun yatırım yaptığı şirketlerin yalnızca yüzde 10 unun net sıfır gayesi bulunuyor Bu nedenle fonun bundan sonra bu kriter üzerinde duracak olması kıymetli bir adımdır Norveç Fonu deyip geçmemek lazım Tam 1 2 trilyon dolarlık varlığı yönetiyor Dünyada neredeyse her şirket her ülke bu fondan hisse kapmak peşinde Zira sıcak para değil orta ve uzun vadeli bir perspektif ile yatırım yapıyorlar Bizim üzere dış finansman gereksinimi olanların baş tacı edeceği çeşitten bir kaynak bu
İklim kriterinin öne çıkması yalnızca Norveç Fonu ile sonlu bir gelişme değil Toplam 10 6 trilyon dolarlık varlığı yöneten 74 yatırımcıyı bünyesinde bulunduran Net Zero Asset Owner Alliance da karbonsuzlaştırma amaçlarını takip ediyor Geçen yıl Glasgow da oluşturulan daha kapsamlı bir ittifak ise Glasgow Net Sıfır Mali İttifakı ya da İngilizce ismiyle Glasgow Financial Alliance for Net Zero ydu Bu birlik geçen yıl tepe sırasında verdikleri taahhütle portföylerini karbondan arındıracaklarını açıklamışlardı Sera gazı emisyonlarını azaltmaya yönelik olarak net sıfır emisyon amacıyla uyumlu hale gelme kelamı verdiler Burada kelamı edilen İttifak toplam 450 önden gelen banka ve sigorta şirketinden oluşuyor Yönettikleri kredilendirme imkanının boyutu ise 130 trilyon dolar
Acil işbirliği şart
Her şeyde olduğu üzere iklim çabasına muvaffakiyet gelip paraya dayandığı için bu türlü bir ittifakın oluşması değerliydi ve Glasgow da çıkan sonuçların tahminen de en değerlilerinden biriydi Zira süreci aksine çevirmenin yolu sürecin sorumlusu olan dallara para aktarmak yerine fonları pak güç kaynaklarına ve ilgili dallara aktarmaktan geçiyor
Ancak verilen kelam ne derece tutulacak kuşkular var Finansman için BM nin önerdiği tahlillerden biri petrol ve gaz geliri elde eden şirketlerin gelirlerine vergi koymaktı Birçok ülke bu tarafta adım attı Kirleten öder prensibi kısmen de olsa uygulamaya konuldu
Artan güç krizi ve sera gazı ağırlaşmasının ulaştığı rekor seviyeler artan seller yangınlar ve kuraklıklar ülkeler ve şirketler ortasında işbirliği yapılmasının ne kadar acil bir aksiyon olduğunu ortaya koyuyor
Gelecek ay 6 18 Kasım ortasında Mısır ın Sharm el Sheikh kentinde toplanacak olan COP27 nin gündem unsurlarından biri de bu işbirliği olacak