Serebral Palsi’nin beyinde oluşmuş bir hasar nedeniyle geliştiğini, bu nedenle erken devirde fark edilebildiğini belirten Prof. Dr. Memet Özek, “Bebekte/çocukta fark edilecek şey doğal hareketlerdeki farklılıktır. Hastaların yüzde 30’unda hipotoni denilen çok gevşeklik vardır. Yani; bebeği soyup yatağa koyduğunuzda kol ve bacak hareketleri çok sonludur, kendisi istemli hareket ettiremiyordur, pelte halindedir. Yüzde 60’ında ise tam karşıtı spastise ile kendini aşikâr eder. Yani kas kıvamındaki sertlik nedeniyle çocuğun hareketleri kısıtlanmaktadır. Beyin dokusu uzuvlara istediği yumuşaklıkta hareketi yaptıramamaktadır. Bu sıkıntılar çoklukla 5-6 aylıkken fark edilir. Olguların yüzde 10’unda da istemsiz hareketler gözlenir. Bir kıymetli nokta da; çocuğun gelişme evrelerinin geç kalmasıdır. Örneğin; bir bebek 3 ayın sonunda başını uygun denetim edebilmeli, 5-6 aylıkken takviyeli oturabilmeli, 7-8 aylıkken kendi başına oturabilmelidir. Bunlar olmuyorsa hastalıktan şüphelenilmelidir. Ayrıyeten emme bozukluğu, çok uyku birinci 2 ayda görülen tipik belirtilerdendir. Yeniden el parmaklarının açılmamış yumruk halinde olması ve nedensiz yere geceleri çok ağlama da en sık görülen belirtilerdendir. Bu belirtiler varsa Serebral Palsi’den şüphelenilmeli, kesinlikle bahsin uzmanına başvurulmalı” dedi.
Doğru teşhis koyulması için dikkat!
Hastalığa bilhassa birinci 6 ayda teşhis konulması, tedaviden başarılı sonuç alınmasında kritik ehemmiyet taşıyor. Serebral Palsi’ye vaktinde yanlışsız teşhis konulmasının bir grup işi olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Memet Özek, şunları söyledi:
“Hastayı izleyen grubun uyanık olması, gerçek manada, muteber teşhis konulması için kuşkulu olan bebeklere MR tetkiki yapılması gerekir. MR günümüzde beyin dokumuzu en detaylı gösteren radyolojik tetkiktir. Örneğin; bilhassa 30 haftadan erken doğmuş prematüre bir bebek ya da erken periyotta beyin kanaması geçirmiş bir bebek Serebral Palsi için çok kuvvetli adaylardır. Bu nedenle mutlaka MR çekilmesi gerekir.”
İlk 3 yaş kritik değer taşıyor
Serebral Palsi tümüyle tedavi edilemese de hakikat ve vaktinde planlanmış bir tedavi ile çocukların ileride diğerine bağımlı olmadan yaşamaları sağlanabiliyor. “Tedaviye erken başlanması çok kıymetlidir. Biz bilhassa yenidoğan periyodunda önemli risk altında olan bebeklere küvez içinde dahi rehabilitasyon çalışmasına başlıyoruz. Fizyoterapi ve cerrahi yöntemlerle çocuğun hareket kabiliyetinin ve hünerlerinin gelişmesi sağlanabiliyor” diyen Prof. Dr. Memet Özek tedavinin birinci adımını ‘fizik tedavi’nin oluşturduğunu söyledi.
Çocuklarda 3 yaşına kadar beyin gelişiminin büyük ölçüde tamamlandığını, bu nedenle birinci 3 yılda yapılacak olan fizik tedaviden büyük yarar sağlanabildiğini vurgulayan Prof. Dr. Memet Özek şöyle konuştu:
“İlk 3 yaş içerisinde beynin form değiştirme özelliğinden faydalanmak gerekiyor. Erken devir rehabilitasyon sayesinde, beyindeki hasar görmüş hücrelerin misyonları, etraftaki hücrelere öğretilebiliyor. Ancak rehabilitasyon formülleri yetersiz kalırsa vakit kaybetmeden cerrahi teşebbüslerin uygulanması gerekiyor. Aksi takdirde çocuk diğerine bağımlı olmadan hareket edemez hale gelebiliyor.”