SERVET YILDIRIM Dünya önemli bir güç krizinin tam ortasında bulunuyor. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrası başlayan gelişmeler ve ortaya çıkan sonuçlar birçok ülkenin öngöremediği boyutlara ulaştı. Kriz kendisini daha yüksek enflasyon olarak gösterirken, öte yandan bir çok ülkede resesyona giden bir süreci tetikledi. Rusya’nın krizi daha da tırmandırması ile gaz fiyatları daha evvel görülmemiş düzeylere yükseldi; elektrik fiyatları hem sanayi hem de haneler için katlanılması güç seviyeye çıktı.
Yüksek güç maliyetleri ile besin üretimi kıymetli hale geldi bilhassa bir çok gelişmekte Escort Orhanlı olan ülkede besin güvenliği sorun olmaya başladı Memleketler arası Güç Ajansı na IEA nazaran dünyada elektriğe ulaşımı olmayan insan sayısı kriz devrinde artmaya başladı Yaklaşık 100 milyon insan ısınmak ve Orhanlı Escort Bayan yemek pişirmek için tekrar odun yakmaya başladı
Kriz iklim değişikliğine karşı uğraş için pak güce geçiş planlarının yapıldığı bir devirde geldi Bu noktada global güç krizi pak güce geçiş sürecinide Orhanlı Escort bir geri adım mı yoksa uğraşları destekleyici bir gelişme mi olacak Bugünlere sıklıkla sorulan bu soru Dünya Güç Ajansı nın açıkladığı son Dünya Güç Görünümü raporunda da soruluyor
Ajansa nazaran yaşadığımız güç şoku mevcut güç sisteminin kırılgan ve sürdürülemez olduğunu tekrar hatırlattı Hasebiyle pak güce geçiş eforlarının kriz öncesine nazaran daha da hızlanarak devam etmesi beklenmelidir
Açıklanan yeni güç siyasetleri sayesinde pak güç yatırımlarının 2030 a kadar iki trilyon dolara yükseleceği kestirim ediliyor Bu mevcuda nazaran yüzde 50 dolayında artış manasına geliyor Bu kadar yüksek bir para harcanır mı Neden harcanır Karşılık pak gücün sağlayacağı yararlarda Pak gücün yararları saymakla bitmiyor Pak güç hem global ısınmayı bilakis çevirebilecek hem de yatırım büyüme ve istihdam artışı için değerli bir alan Güç krizi bu manada daha pak ve inançlı güç sistemine geçişte tarihi bir dönüm noktası olabilir
İyi şeyler de oluyor
Aksiyon için gözler hükümetlere döndü Her ne kadar global ısınmayı kritik düzeyin altında sınırlamak için hala kâfi tedbirler alınmamış olsa da önde gelen ülkelerde birtakım olumlu gelişmeler yaşanıyor Birtakım hükümetler kısa vadeli tedbirlerin yanı sıra uzun vadelim adımlar da atıyor
IEA senaryolarına nazaran ABD deki son yasal düzenlemelerden sonra bu ülkede rüzgar ve güneş gücünde kapasitenin 2030 a kadar 2 5 katına çıkması bekleniyor Elektrikli otomobil satışlarının ise yedi katına çıkacağı iddia ediliyor ABD global ısınmaya tahlil sağlanmasına kritik ülkelerden biri
Birebir halde Çin de de önemli ölçüde pak güç yatırımları olduğu görülüyor Dünyadaki kömürü en fazla tüketen münasebetiyle atmosferi en çok kirleten ülkelerden birinin Çin olduğu düşünüldüğünde oradaki pak güç kapasitesinin artıyor olması başka bir kıymet kazanıyor
Rus gazına alternatif arayışında olan Avrupa Birliği nde de hem yenilenebilir güç hem de güç verimliliği manasında kayda bedel gelişmeler var Bu yatırımlar sayesinde AB nin gaz ve petrol talebinin 2030 a kadar yüzde 20 ve kömür talebinin ise yüzde 50 azalacağı öngörülüyor
Japonya da ise Yeşil Dönüşüm programı sayesinde petrol ve gaz dışındaki teknolojilerin gelişimi için kaynak sağlanmaya başlandı
Güney Kore gaz ve petrol bağımlılığını azaltmak için yenilenebilir güç kapasitesini 2030 a kadar 500 gigawatt a çıkarmak için uğraşıyor Böylelikle ülkenin elektrik gereksiniminin üçte ikisi yenilenebilir kaynaklardan sağlanacak
Ek tedbirler alınmalı
Geçen yıl yapılan COP26 İklim Zirvesi nden sonra ülkelerden değerli taahhütler alındı Bu taahhütlere ulaşılması kritik değer taşıyor Lakin bir de ürkütücü bir realite var Mevcut taahhütler ile 1 5 derece maksadına ulaşılması için atılması gereken adımlar ortasında hala bir boşluk var Bu boşluğun kapatılması gerekiyor Bu nedenle 2030 a kadar olan devir kritik Şayet bu periyotta daha güçlü bir adım atılırsa optimist olmak mümkün
Atılacak adımlar ile 1) Güç verimliliği artırılmalı, 2) Teknolojik sıçrama gerçekleştirilmeli ve 3) Davranışsal bir değişiklik meydana getirilmeli.
Bu sonuçların gerçekleştirilmesi için önemli bir yatırım gerekiyor Lakin bu sayede fiyat sıçramalarının ve oynaklığın önüne geçilebilir 2050 net sıfır amacına ulaşılabilir Gelişmiş ekonomiler bu yatırımları finanse edebiliyorlar lakin gelişmekte piyasa ekonomileri ve gelişmekte olan ülkeler için yatırımların finansmanı önemli bir sorun Bilhassa merkez bankalarının sıkı para siyaseti uygulamaya başlaması ile borçlanma maliyetlerinin artması bu ülkeler için yatırım finansmanını daha da zorlaştırıyor Bu nedenle memleketler arası uğraş gerekiyor Bu hafta başlayan COP27 İklim Zirvesi ndeki kıymetli başlıklardan biri de iklim çabasının finansmanı boyutu olacak
Geçen yıl Glasgow da yapılan tarihi COP26 İklim Zirvesi nde ülkeler iklim konusunda verdikleri maksatları COP27 ye kadar yine değerlendireceklerini taahhüt etmişlerdi Fakat yaklaşık 40 ülke dışında ulusal katkı beyanını güncelleyen olmadı Bu nedenle Mısır da başlayan COP27 nin gündeminde ülkelerin planlarını ve taahhütlerini yenilemeleri ana bahislerden biri olacak