Duygu Erdoğan – Hasadı süren narenciye çeşitlerinde fiyatlar yüksek seyrediyor. Mart ayında eserler çiçeklenme devrinde iken Adana ve Mersin’de yaşanan don nedeniyle eser az. Eser az olunca fiyat da süratli tırmandı. Birtakım marketlerde portakal kilo fiyatı 25 lirayı aşarak 30 liraya yaklaşırken, mandalina fiyatının ise 25 lira olduğu görüldü. Kalitesine nazaran değişen eserlerin yer aldığı İstanbul Hal’inden portakalın çıkışı 10-20 lira ortasında değişiyor. TÜİK bitkisel üretim kestirimine nazaran de portakal üretiminde yüzde 30’un üzerinde azalış öngörüldü. Mandalinada rekolte kaybı iddiası ise yüzde 18’e yakın yapıldı. Ayrıyeten şimdi soğuk havaların başlamaması nedeniyle tüketimde de bir düşüş dikkat çekiyor. Düşüşün temelinde iklim probleminin tesiri önemli olarak görülüyor.
Dalında 10 lira lakin…
Adana’daki üretimin yarısının Yüreğir’den sağlandığını belirten ilçe Ziraat Odası Lideri Mehmet Akın Doğan, narenciye genelinde Adana özelinde rekolte kayıpları olduğunu söyledi. Portakalın kolunda 10-12 lira fiyatla kentten çıktığını anlatan Doğan, “Ancak buna karşın çiftçi maliyetini sıkıntı karşılıyor. Kendimden örnek vereyim, enderdonat cinsi 60 dönümden dönüm başına bir ton randıman aldım. 9 lira 65 kuruşa kilosunu verdik. Lakin dönüme 5 ton alıp dört liraya satsam iki kat fazla para kazanırdım. Randıman yok o yüzden yeniden çiftçi kazanamıyor. Çoğunluk bu durumda. Mesela mandalinada ise geçen yıl aldığım randımanın onda birini aldım. Bu yıl fiyat iklim nedeniyle verimsizlikten yüksek, girdi fiyatları ise ikinci etken. Erkenci mandalina kümelerinde sorun yok” diye konuştu.
Seferihisar’da sorun yok
Bölgede yaşanan don münasebetiyle narenciye bölgelerinin çiçek açma periyodunda etkilendiğini anlatan Akdeniz (Mersin) Ziraat Odası Lideri Musa Yılmaz, rekoltede yüzde 35-55 ortasındaki düzeylerde bölgesine nazaran düşüşler görüldüğünü lisana getirdi. Bu nedenle fiyatın yüksek seyrettiğini belirten Yılmaz, “Narenciye genelinde bu yıl ucuza tüketim çok sıkıntı görünüyor” dedi.
İzmir Seferihisar Ziraat Odası Lideri Aydoğan Gülbağ ise kıymetli üreticilerden olan bölgelerinde don sorunu görülmediğini, randımanın evvelki sene ile çabucak hemen tıpkı olduğunu tabir etti. Gülbağ, “Seferihisar bölgemizde hasat yeni başladı. Aralık ayına kadar devam eder hasat. Tüccarlar genelde 5 lira fiyat veriyor. Lakin natürel mazot, nakliye işçilik/işleme, tüccardan üçüncü ele kadar giden süreç sofralara kadar fiyatı 5’e katlıyor. Randımana karşılık ise mandalina tüketimi şu an az. Havaların şimdi soğumamış olması, soğuk havalarda tüketim şuuru yüksek olan mandalinada istediğimiz tüketim oranına ulaşmamızı engelliyor” dedi.
‘Narenciye üretimi düşer’
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), bitkisel üretim için yaptığı ikinci kestirimde narenciye kümesindeki düşüşleri gösteriyor. Buna nazaran, turunçgil meyvelerinden mandalinada yüzde 17.7, portakalda yüzde 31.3, limonda yüzde 32.5 oranında azalış öngörüldü.