Cumhurbaşkanı Erdoğan ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres başkanlığında, 22 Temmuz’da imzalanan Karadeniz Tahıl Teşebbüsü evrakının geçerliliğinin 120 gün daha uzatıldığı açıklandı. 22 Temmuz’da evrakın imzalanmasının akabinde İstanbul’da Türkiye, Ukrayna, Rusya ve BM yetkililerinin vazife aldığı Müşterek Uyum Merkezi kurulup, Ukrayna limanlarında bekleyen tahılın sevkiyatı için ‘tahıl koridoru’ oluşturuldu. 29 Ekim’de Sivastopol’da gerçekleşen atak sonrası Rusya Federasyonu tarafından tahıl inisiyatifi askıya alınırken, Türkiye’nin ağır uğraşları sonucu kriz aşıldı; Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2 Kasım’da yaptığı açıklama ile tahıl koridorunun yine açıldığını duyurdu. G20 Başkanlar Tepesi’nin sonuç bildirgesinde de Türkiye’nin aracılık ettiği muahededen duyulan memnuniyet tabir edildi.
Anlaşmanın geçerliliğinin dolmasına 2 gün kala Cumhurbaşkanı Erdoğan, yaptığı açıklamada, anlaşmanın 120 gün mühletle uzatılmasına karar verildiğini kamuoyuna duyurdu.
‘KIRMIZI HAT’ DEVREDE
Uzatma kararının altında Türkiye’nin yürüttüğü ağır diplomasi trafiğinin tesirli olduğu belirtildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, hususa ait Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenski ile telefon görüşmeleri gerçekleştirdi. ‘Lider diplomasisi’ yürüten Erdoğan’ın talimatları doğrultusunda, Ulusal Savunma Bakanı Akar da tahıl koridorunun açık kalmasına yönelik ağır çalışmalar yaptı. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Ukrayna Savunma Bakanı Aleksi Reznikov ve Ukrayna Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov ile yakın temas içinde olan Akar, görüşmelerinde tahıl teşebbüsünün tüm taraflar için faydalı olduğunu, bunun bozulmasının tüm taraflar için problem oluşturacağını vurguladı. Tahıl krizinin tahliline yönelik çalışmalar kapsamında mayıs ayında hayata geçirilen ‘kırmızı hat’ diplomasisi de bu süreçte Bakan Akar’ın talimatı üzerine yine aktive edildi. Milli Savunma Bakanlığı yetkilileri, mutabakatın uzatılmasına yönelik Ukrayna ve Rusya askeri yetkilileri ile bu sınır üzerinden ağır görüşmeler yaptı.
KALENDER KASRI’NDA GÖRÜŞME
Telefon diplomasisi ve ağır görüşmelerin akabinde Türkiye, Ukrayna, Rusya ve BM temsilcileri, dün bir ortaya geldi. Heyetlerin görüşeceği yer, tahıl koridorunun temellerinin atıldığı Kalender Kasrı olarak belirlendi. Askeri heyetler, Ulusal Savunma Bakanlığı’nın koordinatörlüğünde dün Kalender Kasrı’nda bir ortaya geldi. Olumlu ve yapan havada geçen görüşmelerin akabinde Cumhurbaşkanı Erdoğan, bugün “Geride bıraktığımız 4 aylık periyotta 500’e yakın gemi ile 11 milyon tondan fazla tahıl ve besin unsurunun gereksinim sahiplerine ulaştırılması ile bu muahedenin dünyanın besin temini ve güvenliği için ne derece değerli ve yararlı olduğu açıkça görülmüştür. Mutabakatın uzatılması iradesini ortaya koyan BM’ye, Genel Sekreter Sayın Guterres’e, Rusya Devlet Lideri Sayın Putin’e ve Ukrayna Devlet Lideri Sayın Zelenski’ye şükranlarımı sunuyor, emeği geçen herkesi tebrik ediyorum. İyi, uğurlu olsun” açıklamasıyla tahıl koridorunun açık kalacağını duyurdu.