ANKARA Milliyet – Türkiye, 23 yıl evvel 12 Kasım 1999’da saat tam 18.57’de Düzce’de meydana gelen 7.2 büyüklüğündeki zelzeleyle sarsıldı. Düzce, Akçakoca, Cumayeri, Çilimli, Gölyaka, Gümüşova, Kaynaşlı ve Yığılca’da 845 kişinin hayatına mal olan ve 4 bin 948 kişinin yaralandığı trajedi, bu yıl birinci defa acıların yanı sıra yeni bir heyecanla anıldı. Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı’nın (AFAD) uyumunda, saat 18.57’de başlayan “Çök-Kapan-Tutun” zelzele tatbikatı Türkiye’deki 81 vilayet ve KKTC’de gerçekleştirildi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tatbikatın yönetildiği AFAD Merkezi’ne dakikalar kala görüntü ileti gönderdi. Erdoğan, “Depremin yaşanmasını engellemek mümkün değildir lakin can ve mal kayıplarının önüne geçecek önlemleri almak bizim elimizdedir. Bu tatbikata ayıracağımız birkaç dakikayla daima birlikte ömrümüze ömür katacak bir tecrübe kazanacağımıza inanıyorum” sözlerini kullandı.
Sirensiz tatbikat
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu da operasyonu yönettiği AFAD Merkezi’nde yaptığı açıklamada, tatbikatın bir “kapasite ölçme” talihi olduğunu belirterek, “Afet gelmeden hazır olmamız, hazırlık yapmamız lazım. Vatandaşlarımızdan ricamız, 1 dakikalarını ayırsınlar, küçük bir hareketle, kendilerini ve etraflarını test etsinler. Son 10 günde kurumlarımızla bu tatbikata hazırlanıyoruz. Bu sorunun bütün paydaşları 10 gündür bir farkındalık sağlamaya çalışıyor” dedi.
Günlerdir ağır kamu spotlarıyla duyurulan tatbikatta, 85 milyon ve KKTC zelzele anında hayat kurtaran, beden alanını ve hasebiyle sarsıntıda risk ögesini küçültmeye yarayan “Çök, Kapan ve Tutun” hareketinin uygulanmasını gerçekleştirdi. Benzeri tatbikatların bilakis endişe ve panik yaratmamak için ikaz sirenlerinin kullanılmadığı bu çalışmada, öncü ihtar bildirimleri, TRT ve altyapısı uygun olan televizyon kanalları, belediyeler ve mescitler ile cep telefonları operatörleri tarafından gerçekleştirildi. Telefon operatörleri de, kullanıcılarına SMS ve CMAS iletileri gönderdi. AFAD’dan cep telefonlarına gönderilen sesli ve yazılı ‘hayati uyarı’ bildiriminde “AFAD tatbikat bilgilendirmesidir. Şu anda ülke genelinde zelzele anı çök-kapan-tutun tatbikatı yapılmaktadır” sözlerine yer verildi.
İçişleri Bakanı Soylu ve öteki yetkililer, AFAD merkezinde tatbikata katıldı.
Milliyet muhabirleri tatbikatı izledi – Uyanlar kadar habersiz olan da vardı
Olup biteni anlamadılar
Düzce zelzelesinin yıl dönümünde saat 18.57’de yapılan sarsıntı tatbikatı sırasında İstanbul Bayrampaşa 15 Temmuz Demokrasi Otogarı’ndaydık. İkaz seslerine karşın otogarda kimsenin reaksiyon vermediği dikkat çekti. Tıpkı esnada otobüste olan bir yakınımız ise telefonlarına ihtar geldiğini fakat yolcuların reaksiyon vermediğini, kimilerinin da ikaz sesinden ötürü huzursuz olduğunu ve olup biteni anlamadığını söyledi. Bu türlü bir tatbikat yapılacağından da haberi olmadığını belirtti. Otogarda oturan 62 yaşındaki Nazan Kara da tatbikattan habersiz olduğu için ‘Çök-Kapan-Tutun’ hareketini gerçekleştirmediğini tabir etti. ÇİĞDEM YILMAZ
Çalışanlar katıldı
İstanbul Ümraniye’de bulunan bir alışveriş merkezinde zelzele tatbikatı yapıldı lakin çalışanlar dışında kimse uymadı. Tatbikat saatinden evvel mağaza içinde anons yapılarak ikazlarda bulunuldu. Cep telefonlarından gelen ikaz bildirilerine karşın vatandaşlar alışverişlerine hiçbir şey olmamış üzere
devam etti. MELTEM GÜNAY
Okeye devam ettiler
Çök-Kapan-Tutun tatbikatı kapsamında saat 18:57’de Haber Alma ve Yayma (HAY) sisteminden vatandaşlara bilgilendirme iletisi ve Hayati İkaz Bildirimi gönderildi. İstanbul’un Bahçelievler ilçesinde tatbikatın başladığı saatlerde anonslar yapıldı. Tatbikata trafikte yakalanan şoförler, kornalarına basarkan sokaklara ise kimse çıkmadı. Kahvehanelerde oturan vatandaşlar ise oyunlarına devam etti. GÜLDEN ÇOKTAN
Dört telefondan birine ikaz geldi
Önceden bilgilendirildiğimiz için ulusal çapta bu tatbikata hazırdık. İstanbul’da çocuklarla konutta otururken telefonuma gelen sinyal sesleri ikazın birinci işaretiydi. Dışarıda siren ve ikaz düdük sesleri bekledik ancak rastgele bir ses duymadık. Konutta 4 telefon daha bulunmasına karşın, yalnızca 1 adedine tıpkı ileti geldi. Hazırlıklıydık yeniden de tatbikatın daha gerçekçi olması için, ses ve ışıkla desteklenmesi gerekli. GÖKHAN KARAKAŞ